Waarom blijf ik kiezen voor niet-beschikbare en beledigende partners?
Ver in mijn carrière als klinisch psycholoog bleef ik mezelf deze vraag stellen. Ik zag veel klanten die zich hetzelfde afvroegen, en we draaiden rond het probleem, dik van schaamte.
Ik wist intellectueel dat de wortels van mijn patroon diep in de kindertijd lagen. Maar 'beter weten' heeft me nooit van mijn scheikunde verlost. Het voelde net zo nuttig als "weten" dat pizza niet goed voor me is, maar ik bestelde het toch omdat het zo goed smaakte. Ik kon mezelf er niet toe dwingen me aangetrokken te voelen tot een aardig en beschikbaar persoon, net zo min als ik lever en uien super aantrekkelijk zou kunnen vinden.
Toen ik eindelijk hoorde over traumabinding, was het zo'n opluchting. Hierdoor kon ik mezelf wat minder beoordelen op hoe ik in deze cyclus was betrapt. Het was niet omdat ik gebroken was of geen liefde verdiende. Het was omdat mijn zenuwstelsel bedraad was voor traumabinding in de adolescentie. Mijn brein had associaties gemaakt op basis van wat ik heb meegemaakt en gezien:'liefde' gaat gepaard met misbruik en verwaarlozing. Natuurlijk zocht ik keer op keer naar misbruikende en niet-beschikbare partners.
Wanneer we worden geconfronteerd met misbruik en verwaarlozing, zijn we chemisch bedraad om ons te concentreren op het bereiken van de 'andere kant'. Wanneer de misbruiker de persoon is die ons verlichting brengt, associëren de hersenen hem met veiligheid.
De hersenen houden vast aan de positieve ervaring van opluchting in plaats van aan de negatieve impact van de misbruiker.
Dit gebeurt omdat de dreigingsreactie van het lichaam (vechten, vluchten, bevriezen, reekalf) het deel van de hersenen uitschakelt dat op lange termijn kan denken als we in een crisis verkeren. Dit creëert het gevoel dat we de misbruiker nodig hebben om te overleven, en wordt vaak aangezien voor 'liefde'.
Traumabinding is een hormonale gehechtheid die wordt gecreëerd door herhaaldelijk misbruik, besprenkeld met zo nu en dan "gered" worden. Een iets andere versie van deze cyclus is te zien als we aan een gokautomaat in Vegas zitten. Het wordt intermitterende versterking genoemd en casino's gebruiken de gegevens eromheen al lang om ons te helpen ons spaargeld in hun handen te storten in de hoop dat we eindelijk kunnen 'winnen'.
Dit type conditionering wordt intuïtief uitgebuit door narcisten. Ze zijn meesters in het ons net genoeg geven en het dan allemaal wegrukken. In combinatie met gaslighting, emotioneel misbruik en manipulatie die zijn ontworpen om ons onze realiteit in twijfel te laten trekken, worden de belangrijkste bouwstenen voor traumabinding gevormd.
In mijn ervaring met een narcistische stiefvader, kreeg ik maanden van de stille behandeling gevolgd door dure geschenken. Of hij zou me wekenlang huisarrest hebben vanwege een onschuldige fout en me toen apart nemen om te zeggen dat we 'verwante zielen' waren, en me verzorgde als een vriendin.
Ik herhaalde deze versleten cyclus op volwassen leeftijd. Een deel van de ervaring die ik aan het herscheppen was, omvatte de hoop dat "hij zal veranderen". Zoals ik als kind hoopte:"Hij zal me eindelijk zien en voor altijd van me houden, en dan komt alles goed!"
Het noodzakelijke ingrediënt om de cyclus te starten (maar deze keer zal ik winnen) werd aangetrokken tot iemand die niet beschikbaar was, narcistisch, verslaafd, enzovoort. En ik heb dit trauma zo vaak nagespeeld, dat ik de tel kwijt ben geraakt.
Dit zal veel mensen niet verbazen, maar de nieuwsflits voor mij was dat geen van mijn partners ooit is veranderd. Ik heb nooit gewonnen. Het is nooit beter geworden. Ik bleef in een afhankelijke stoofpot, in de overtuiging dat ik niet in staat was tot een gezonde relatie.
Nu weet ik dat ik altijd een perfect functionerend mens ben geweest. Ik reageerde op mijn jeugdtrauma's precies zoals ik bedoeld was om ze te overleven. Mijn lichaam was geprogrammeerd om in de cyclus te leven, en mijn geest beschermde me door te geloven dat 'deze keer anders zal zijn'. Ik hoopte voortdurend dat de volgende persoon me zou zien, dat ze de betovering zouden verbreken en dat ik dan vrij zou zijn.
Ik raakte uiteindelijk zo in elkaar geslagen, gefrustreerd en diepbedroefd dat ik begon te leunen op iets dat ik altijd had gehoord, maar nooit wist hoe ik het moest oefenen:van mezelf houden. Vroeger dacht ik dat als ik de enige persoon was die echt van me hield, het niet telde. Nu weet ik dat mijn eigen liefde het allerbelangrijkste is.
In plaats van te wachten tot 'hem' van me zou houden of te proberen hem te overtuigen om mijn waarde in te zien, zag ik eindelijk mijn eigen pijn en hield ik genoeg van mezelf om te vertrekken. Ik kon geen ronde meer. Ik wist dat ik niemand anders de macht kon geven om mij te bevrijden. Ik moest het kiezen. Ik moest mezelf kiezen.
Ik moest mezelf kiezen, ook al hebben ze dat nooit gedaan.
Het was ongelooflijk moeilijk, maar het ging diep. Door op gedurfde manieren voor mezelf op te treden die ik voorheen niet wilde of kon, veranderde niet alleen mij, maar het veranderde ook mijn chemie. Toen ik wegliep van het patroon, werd dat oude noodzakelijke ingrediënt om een vonk te ontsteken uitgedoofd. En omdat ik kon zien wat ik waard was, was het niet zo eng als iemand anders dat ook deed.
Mezelf verslaan voor deze cyclus heeft me nooit geholpen om het te doorbreken. Beter weten heeft me er nooit van weerhouden het te herhalen. Het was toen ik radicale zelfacceptatie en zelfliefde beoefende dat ik vrij begon te worden.
Ik hou van dit citaat van Alice Little.
“Als getraumatiseerde kinderen hebben we altijd gedroomd dat iemand ons zou komen redden. We hadden nooit durven dromen dat het in feite onszelf zou zijn, als volwassenen.”
Als je denkt dat je vastzit in een patroon van traumabinding, hoop ik dat je jouw versie van het bovenstaande zult vinden. Ik hoop dat je kunt stoppen jezelf te verslaan voor iets waar je geen controle over had. Ik hoop dat je van jezelf kunt houden zoals je zou willen dat "zij" dat zouden doen. Misschien kan dit proces met nieuwsgierigheid beginnen. Stel uzelf de volgende vragen:
Als er antwoorden opkomen, kijk dan hoe ze zich in je lichaam voelen. Merk het verschil op tussen deze ideeën en de realiteit van je leven. Als er vandaag geen antwoorden komen, blijf dan gewoon nieuwsgierig. Kijk hoe andere mensen zelfliefde en acceptatie beoefenen. Gewoon opmerken hoe ze zelfliefde ervaren, zal je hersenen prikkelen om het steeds meer te zien. En als je niet met een traumatherapeut hebt gewerkt, iemand die goed thuis is in jeugdtrauma en alle manieren waarop het kan worden nagespeeld, kan het een ongelooflijk waardevolle hulpbron zijn.
