Voor degenen onder ons die geïnteresseerd zijn in niet-toxische persoonlijke verzorging, kan het overweldigend zijn om door de steeds groter wordende lijst van te vermijden chemicaliën te navigeren. Ftalaten staan op de "Dirty Dozen List hormoonontregelaars" van de Environmental Working Group, maar wat zijn het precies en welke schade veroorzaken ze?
Ftalaten zijn een groep chemicaliën die worden gebruikt om bepaalde kunststoffen zachter, flexibeler en minder kwetsbaar te maken. Er wordt elk jaar twee miljoen ton van geproduceerd!
Klinkt als veel? Het is... Dat is 4.409.245.244 lbs, wat overeenkomt met het gewicht van 367.437 Afrikaanse olifanten of 6 Empire State Buildings! Elk. Jaar.
Er zijn meer dan 20 verschillende soorten ftalaten die vaak worden gebruikt in honderden producten, zoals:
Blootstelling aan ftalaten kan plaatsvinden door inslikken, inademing en door contact met de huid. Kunststof opslagcontainers kunnen voedsel en dranken besmetten. We kunnen stof inademen dat in contact is gekomen met vinylbehang, mini-jaloezieën, douchegordijnen of recent geïnstalleerde vinylvloeren. Wanneer we ftalaathoudende cosmetica op onze huid en in de buurt van slijmvliezen smeren, kunnen we kleine hoeveelheden opnemen.
Bijzonder zorgwekkend zijn de ftalaten die in medische apparatuur worden gebruikt. Het kan een probleem vormen voor diegenen die vaak IV medische behandelingen nodig hebben, zoals dialysepatiënten of hemofiliepatiënten die bloedtransfusies nodig hebben.
Ftalaten en hun effecten kunnen een beroepsrisico vormen voor degenen die werken in de kunststofproductie of met de vele industriële producten die chemicaliën bevatten. Degenen die risico lopen, zijn onder meer personen die werken in de bouw en verbouwing van huizen, schilders, drukkers en degenen die in de kunststofproductie werken.
Het grootste risico op blootstelling lopen echter kinderen, vooral in-utero tijdens de cruciale stadia van de ontwikkeling van de foetus. Baby's en peuters jonger dan 36 maanden lopen ook risico omdat ze van nature dingen in hun mond stoppen, vooral hun speelgoed (vaak van plastic).
De grootste zorg is de manier waarop ftalaten de voortplantingsorganen en hormonen beïnvloeden, vooral bij prepuberale mannen. Sommige zijn in verband gebracht met borst- en andere kankers, allergieën, zwaarlijvigheid, schildklier- en andere hormonale verstoringen.
Laten we eens kijken naar drie specifieke ftalaten om deze risico's beter te begrijpen.
DEHP of DOP wordt het meest gebruikt als weekmaker in polymeerproducten, vaak in flexibel PVC. Flexibel PVC (polyvinylchloride) wordt gebruikt om een aantal producten te maken, waaronder bouwmaterialen zoals dakbedekking, kabels, vloeren en sanitaire leidingen. DEHP wordt ook gebruikt om bloedzakken en dialyseapparatuur te maken.
DEHP zit in consumentenproducten zoals douchegordijnen, auto-interieurs en zelfs sportballen. De hoogste blootstelling aan consumentenproducten vindt plaats bij kinderen en is afkomstig van speelgoed en andere producten die verband houden met kinderopvang. Zuigelingen kunnen worden blootgesteld aan 6 mg/kg/dag DEHP via moedermelk, of 13 mg/kg/dag via flesvoeding.
Het is ook mogelijk om via het milieu te worden blootgesteld aan DEHP en andere ftalaten, vooral voor degenen die in de buurt van industrieën wonen die de chemische stof gebruiken. Zelfs degenen die niet in de buurt van productiefaciliteiten wonen, kunnen worden blootgesteld aan waterafvoer van stortplaatsen, PVC-buizen en van gebouwen die zijn gebouwd met DEHP. Dit is een van de redenen waarom we er een prioriteit van maken om thuis lucht- en waterfilters te gebruiken.
Studies naar de toxiciteit van DEHP hebben aangetoond dat het vooral twee organen aantast:de testikels en de nieren. Het kan de grootte van de nieren vergroten, en het optreden van nierstenen, evenals de grootte van de stenen.
DEHP kan ook atrofie van de testikels veroorzaken, waardoor ze kleiner worden en bij zeer hoge doseringen veranderingen in het sperma veroorzaken. Het lijkt erop dat prepuberale mannen gevoeliger zijn voor hun effecten dan volwassenen.
Studies tonen ook aan dat DEHP de functie van het mannelijke endocriene systeem kan verstoren, de seksuele ontwikkeling kan beïnvloeden en de vruchtbaarheid bij muizen en ratten kan verminderen.
Op basis van deze onderzoeken heeft de Europese Unie vastgesteld dat de hoeveelheden DEHP die nodig zijn om toxiciteit en negatieve effecten te veroorzaken gelijk zijn aan of groter zijn dan het volgende:
Ter vergelijking:de hoogste blootstelling aan DEHP is afkomstig van noodzakelijke en levensreddende medische apparatuur en procedures. Volwassenen die langdurige hemodialyse ondergaan, produceren DEHP-metabolieten in de urine in een hoeveelheid van 3,1 mg/kg/dag en neonatale bloedtransfusies kunnen bij zuigelingen metabolieten van 1,7 mg/kg/dag genereren.
Volgens een onderzoek uitgevoerd door de FDA in 2010 is DEP het enige ftalaat dat nog steeds veel wordt gebruikt in cosmetica als oplosmiddel en fixeermiddel in geurstoffen. In 2001 gebruikte de geurindustrie ongeveer 4.000 ton DEP per jaar.
Vanwege de geldende wetten om geurformules te beschermen, hoeven bedrijven de ingrediënten van de geuren die in producten zoals parfums, make-up, haarverzorgingsproducten, wasmiddelen, wasverzachters of zelfs kaarsen worden verwerkt, niet openbaar te maken.
Andere cosmetische producten die vaak DEP bevatten, zijn badoliën en -zouten, oogschaduw, haarlak, aftershavelotions, nagellak en nagellakremover.
Het is ook te vinden in tandenborstels, plastic verpakkingen, muggenspray en zelfs als ingrediënt in aspirinecoatings.
De Europese Unie beveelt aan dat het dagelijks toegestane blootstellingsniveau van DEP 4 mg/kg/dag is. Dit is een veel hoger niveau dan andere omdat het wordt beschouwd als een van de veiligere ftalaten. In dierstudies waren veel hogere doses nodig om negatieve effecten te veroorzaken.
Vaak werden bijwerkingen alleen waargenomen bij de nakomelingen van de ratten die DEP-doses kregen, wat suggereert dat de effecten op langere termijn kunnen zijn dan wat momenteel is onderzocht. Deze ontwikkelingsstoornissen waren vertraagde oorontplooiing, vertraagde opening van de ogen en vertraagde vaginale opening bij pups van de eerste generatie.
Bij embryo-foetale ontwikkelingsstudies bij muizen en ratten werd ook een verminderd aantal jongen per worp waargenomen, een verminderd gewicht van de jongen bij de geboorte en een verhoogde frequentie van skeletvariaties bij pups nadat zwangere vrouwtjes hoge doses DEP hadden gekregen. Mannen hadden ook verminderde epididymale spermaconcentraties.
Een rapport uit 2003 van de Wereldgezondheidsorganisatie over de chemische stof benadrukte dat deze onderzoeken mogelijk niet overtuigend zijn. DEP is aanwezig in de meeste laboratoriumapparatuur, daarom is het moeilijk om contaminatie in controlegroepen te voorkomen.
We kunnen worden blootgesteld aan DEP via voedsel dat is opgeslagen of verzonden in plastic verpakkingen. Uit een onderzoek uit Groot-Brittannië bleek dat gebakken goederen die in dozen van dun karton met plastic vensters met DEP waren geplaatst, ftalaatconcentraties van 1,7-4,5 mg/kg hadden, hoewel het voedsel het plastic niet had aangeraakt!
Zelfs in aluminiumfolieverpakkingen zijn lage niveaus gedetecteerd. Net als andere ftalaten kunnen we ook worden blootgesteld aan DEP via ons water, lucht en medische apparatuur.
Gelukkig bleek uit enquêtes die in het begin van de jaren 2000 werden uitgevoerd, dat de gemiddelde blootstellingsniveaus van DEP ver onder de 4 mg/kg/dag lagen. Een voorbeeld is een Amerikaans onderzoek uit 2000, waarbij 97 vrouwen in de leeftijd van 20-40 jaar werden getest en waarbij werd vastgesteld dat de mediane blootstelling 13 mg/kg/dag was (13 microgram/kilogram lichaamsgewicht/dag) en de maximale concentratie 170 mg/kg/ dag, wat 23,5 keer minder is dan de aanbevolen dagelijkse limiet van 4 mg/kg/dag.
Momenteel wordt DEP beschouwd als geen bedreiging voor de gezondheid voor de mens en is daarom niet gereguleerd.
DBP heeft een lager molecuulgewicht dan andere ftalaten en wordt vaak gebruikt in combinatie met die met een hoger gewicht, vooral DEHP. Het wordt gebruikt als oplosmiddel in veel in olie oplosbare kleurstoffen, in drukinkten, kitten en voegmiddelen, lijmen, filmcoatings, insecticiden, andere organische verbindingen, evenals een vezelsmeermiddel bij de textielproductie. Het is ook gebruikt als een parfumoplosmiddel en fixeermiddel, een suspensiemiddel voor vaste stoffen in spuitbussen, een smeermiddel voor spuitbussen en een weekmaker in nagellak.
Een belangrijk punt van zorg met betrekking tot DBP voor consumenten is de toxiciteit ervan voor voortplantingsorganen en hormoonroutes. Volgens een rapport gepubliceerd door het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik, een subgroep van het Europees Geneesmiddelenbureau, wordt aangenomen dat DBP de "ontwikkeling van androgeenafhankelijke structuren bij dieren verstoort door remming van de biosynthese van foetale testiculaire testosteron".
De Europese Unie heeft het gebruik van dit ingrediënt in speelgoed, kinderverzorgingsartikelen en cosmetica verboden. De staat Californië heeft het geclassificeerd als een reproductieve en ontwikkelingstoxische stof. Studies hebben aangetoond dat DBP de expressie kan veranderen van genen die belangrijk zijn bij de synthese van geslachtshormonen en bij de ontwikkeling van de voortplantingsorganen.
Volgens de EWG is DBP ook in verband gebracht met veranderingen in de beweeglijkheid van het sperma en verminderde spermaconcentratie, verminderde vruchtbaarheid en veranderingen in hormoonspiegels bij volwassen mannen.
Dit gezegd zijnde, is er niet genoeg bewijs om te concluderen dat het kankerverwekkend is, hoewel sommige bronnen suggereren dat het toenemende bewijs hierop wijst.
